မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး၏ မဟာေဗာဓိေရႊေညာင္ေတာ္ ေက်ာက္စာ သံပိုင္းေမာ္ကြန္း

မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး၏ မဟာေဗာဓိေရႊေညာင္ေတာ္ ေက်ာက္စာ သံပိုင္းေမာ္ကြန္း - (ပါဠိ၊ ျမန္မာ - ႏွစ္ဘာသာ)
------------------
၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၁၉)ရက္

သုရဂၢဘူေပါ ဇဂေတာသေဘာ၊ ဒေယာဒကံ သီတမုေဘတု ေသတုေသ။
၀နီကဇႏၱဴ  သုသုခံ တပံ တပံ၊ ယသံ ဓေရာ ေယာ သဟ ေ၀ သဒါ သဒါ။

ယသံ၊ တန္ခုိးေက်ာ္ေစာျခင္းကုိ။ ဓေရာ၊ ေဆာင္ေတာ္မူႏုိင္ေသာ။ ဇဂတိ အာသဘဥသေဘာ၊ လူအေပါင္းတုိ႔ထက္ျမတ္္ေသာ၊ ဥသဘေျမွာက္ၿပီး အာသဘႀကီးျဖစ္ေတာ္မူေသာ။ ေယာ သုရဂၢဘူေပါ၊ အၾကင္နတ္အေပါင္းတုိ႔ထက္ ျမတ္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္ သုရေဇ႒က မလာသနမည္ေသာ ျဗဟၼာမင္း တည္းဟူေသာ တရားမင္းျမတ္သည္။ ေသ၀နိကဇႏၱဴသု၊ မိမိကုိမွီကုန္ေသာ တုိင္းႏိုင္ငံသူ ရွင္လူ အေပါင္းတုိ႔၌။ သီတံ-သီေတန၊ ခ်မ္းေအးလွစြာေသာ။ ဒယာဥဒကံ - ဒယာဥဒေကန၊ ေမတၱာတည္း ဟူေသာေရေအးျဖင့္။ ဥေဘတု - သိဥၥတု၊ သြန္းေလာင္းဖ်န္းဆြတ္ပါေစသတည္း။ သေသာ သုရဂၢဘူေပါ - ထုိနတ္အေပါင္းတုိ႔ထက္ ျမတ္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္ သုရေဇ႒က မလာသနမည္ေသာ ျဗဟၼာမင္း တည္းဟူေသာ တရားမင္းျမတ္သည္။ တပံ၊ အဇၥ်တၱိကဗာဟိရသႏၱာန္၌ က်ေရာက္လာေသာ ပူပန္ျခင္း ဒုကၡကုိ။ တပံ - တပေႏၱာ၊ မိမိကပူပန္ေစလ်က္။ ဟေ၀ - ဧကေႏၱန၊ စင္စစ္သျဖင့္။ သဒါ သဒါ - အခါခပ္သိမ္း။ သုခံ - ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာစြာ။ ေသတု၊ အတၱေဘာ၌ ေဘးေႏွာမရွိဘဲ ပကတိ ျဖစ္ပါေစ သတည္း။

ဗုဒၶျမတ္စြာပြင့္ေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္သုိ႔ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္စဥ္ေလာက္နီး ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ (၂၅) ႀကိမ္ထက္ မနည္းေရာက္ရွိခဲ့သည္။ မဟာေဗာဓိပင္ကုိ ဖူးေမ်ာ္ၿပီးလ်င္ ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ရုပ္တု၊ ဆင္းတု၊ ပန္းပု၊ အႏုပညာတုိ႔ကုိ ေလ့လာခဲ့သည္။ မျဖစ္မေန ေရာက္ရွိခဲ့ေသာ ေနရာတစ္ခုမွာ မင္းတုန္းမင္းႀကီး၏ ေကာင္းမႈေတာ္ဌာပနာေစတီႏွင့္ ေကာင္းမႈေတာ္ ေက်ာက္စာေစတီတုိ႔ ျဖစ္သည္။

မင္းတုန္းမင္းေကာင္းမႈ ေစတီႏွစ္ဆူ
--------------
ထုိေစတီေဟာင္းႏွစ္ဆူမွာ ေနရဥၨရာကို ေမးတင္ေဆာက္ထားသည္။ ဟိႏၵဴဘုန္းေတာ္ႀကီး မဟႏၱာ၏ ေက်ာင္းအတြင္းမွာရွိသည္။ သစ္ပင္ၿခဳံႏြယ္မ်ားပိတ္ဖုံးလ်က္ ႀကိဳးပဲ့ပ်က္စီးကာ ေရညွိမ်ား တက္ကာ ပင္ပန္းညွိဳးငယ္စြာ စံပယ္လ်က္ရွိပါသည္။

ၿခဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္းတုိ႔ကုိတုိးေ၀ွ႔၍ ေက်ာက္စာ ေစတီတြင္းသုိ႔၀င္ကာ ေက်ာက္စာတုိ႔ကုိႀကိဳးစား၍ ဖတ္ၾကည့္ပါသည္။ ပါဠိ၊ ျမန္မာ၊ ေဒ၀နာဂရီျဖင့္ ေရးေသာ သကၠတဘာသာဟု သုံးဘာသာျဖင့္ ေရးထုိးထားေသာ စက်င္ေက်ာက္ျဖဴသား (၅)ေပခန္႔အျမင့္ရွိေသာ ေက်ာက္စာကုိလြမ္းေမာဖြယ္ ေတြ႔ရေလသည္။ ေက်ာက္စာ၌ ေတြ႔ရေသာ မွတ္တမ္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္မွာ သာသနာႏွစ္ ၂၄၁၇ခု၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၂၃၆ ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလတြင္ ေျမာင္လွၿမိဳ႕စား၀န္ေထာက္ မင္းႀကီး သီရိမဟာေဇယ်သူ၊ စာေရးႀကီး ေနမ်ိဳးမင္းထင္စည္သူ၊ အမွာေရး ေနမ်ိဳးမင္းထင္ေက်ာ္ေခါင္တုိ႔ကုိ အၿခံအရံႏွင့္တကြ ေစခန္႔ေတာ္မူ၍ လွဴဖြယ္၀တၳဳတုိ႔ကုိလည္း စၾကာယဥ္မြန္ မီးသေဘၤာေတာ္တြင္တင္၍ မဟာေဗာဓိ ေရႊေညာင္ေတာ္ အေရာက္ ေစလႊတ္ပုိ႔သ တင္လွဴေတာ္မူသည္။

စိန္အလုံးေရ (၅၁၁)၊ ျမအလုံးေရ (၃၁၁)၊ ေက်ာက္နီလုံးေရ (၃၉၆၆)၊ ပုလဲလုံးေရ (၆၂၃)၊ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ သားေတာ္သၼီးေတာ္တုိ႔လွဴေသာ ေရႊထီး၊ တံခြန္၊ ကုကၠား၊ မုေလးပြါး၊ ေရႊပန္းခုိင္၊ ေငြပန္းခုိင္တုိ႔ကား မ်ားျပားစြာဘိေတာင္း။ ျမန္မာဘာသာ ေက်ာက္စာ၌ “အပရာဇိ၊ ေညာင္ေဗာဓိသု႔ိ၊ အသဒိသ၊ ျမတ္ဒါနဟု၊ စိန္, ျမ, ပတၱျမား၊ ကိုးပါးန၀ရတ္၊ ေလွ်ာက္ပတ္ျခယ္လွယ္၊ လြန္ဆန္းၾကယ္ကုိ၊ က်ယ္မကုန္ႏိုင္၊ ဆုံးမပိုင္တည့္၊ ႏိုင္ငံသုံးလူ၊ သာဓုယူလွ်က္၊ လွဴေရစက္ျဖင့္၊ ပႏၷက္ဆုႀကီး၊ မဂ္ဖုိလ္ထီးဟု၊ ညီးညီးပြင့္လွ်က္၊ ျမင့္ထက္ျမင့္သား၊ ၾကည္မင္းဗိမာန္၊ ၿမိဳက္နိဗၺာန္ကုိ၊ ဧကန္ မ်က္ေမွာက္၊ ျပဳရေျမာက္စိမ့္၊ လွ်င္ေတာက္တပုိ၊ မိန္႔ျမြတ္ဆုိၿပီး၊ ထုိသည့္ဒါန၊ ဒါတဗၺကို’’ … စသည္ျဖင့္ ေရးထုိးထားခဲ့ေလသည္။

ထုိစဥ္က မဟာေဗာဓိပင္ႏွင့္ မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ႀကီးမွာ စနစ္တက် ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ေရွးေဟာင္း အဖြဲ႔မ်ားမရွိေသးမူ၍ အဂၤလိပ္အစုိးရကလည္း ကိုင္တြယ္ႏုိင္ျခင္းမရွိေသးသျဖင့္ ဟိႏၵဴ ဘုန္းေတာ္ႀကီး မဟႏၱာ ေယာဂီက အုပ္ခ်ဳပ္ထားေလသည္။ မင္းတုန္းမင္းႀကီးသည္ ထုိေက်ာက္မ်က္ ရတနာတုိ႔ကုိ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ႀကီးအား ျပဳျပင္ရန္ရည္ရြယ္၍ လွဴဒါန္းျခင္းျဖစ္သည္။ ျပဳျပင္ခြင့္ကုိလည္း ေတာင္းဆုိခဲ့ေလသည္။

မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ႀကီး စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပုိင္မ်ားမွာ - ဂယာေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိ လက္တြင္ မရွိဘဲ မဟႏၱာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၏ လက္မွာသာရွိေသာေၾကာင့္ မဟႏၱာဘုန္းေတာ္ႀကီးႏွင့္ ညွိႏုိင္းမႈမၿပီးဆုံးဘဲ ရတနာမ်ားကုိ ထုိမဟႏၱာဘုန္းႀကီးမ်ားအား အပ္ႏွံထားခဲ့ရေလသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ေျမာင္လွၿမိဳ႕စားမင္းႀကီး သီရိမဟာေဇယ်သူ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာ့သံတမန္ အဖဲြ႔က ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား သိမ္းဆည္းရန္ အုတ္တုိက္ေစတီတစ္ဆူႏွင့္ ေက်ာက္စာေစတီ တစ္ဆူတုိ႔ကုိ မဟႏၱာေယာဂီ (ေဇာဂ်ီ)ႀကီး၏ ေက်ာင္း၀င္းအတြင္းမွာတည္ထား၍ ျပန္ခဲ့ၾကရေလသည္။ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ႀကီးကုိ ျပဳျပင္ခြင့္ကား မရခဲ့ေခ်။

(အျခားမွတ္တမ္းမ်ား၌ မဟႏၱာေယာဂီႀကီးက ခရစ္ႏွစ္၁၈၇၇-ခုႏွစ္တြင္မွ ျပင္ခြင့္ေပး၍ ျမန္မာ့မစ္ရွင္မႏၱေလးမွ ျပန္လာလုပ္ငန္းစသည္ဟု ဆုိပါသည္။ သို႔ေသာ္ - မင္းတုန္းမင္းႀကီးသည္ ၁၈၇၈-ခုႏွစ္ (စက္တင္ဘာ)တြင္ နတ္ရြာ စံေတာ္မူခဲ့ေလၿပီ။ မင္းႀကီးနတ္ရြာစံေသာ္ ဗုဒၶဂယာေရာက္ ျမန္မာမစ္ရွင္အဖဲြ႔လည္း မႏၱေလးသုိ႔ျပန္ခဲ့ရၿပီး ျဖစ္လိမ့္မည္။ ေကာင္းမႈေတာ္ကား ခရီးမေပါက္ မၿပီး မေရာက္ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။)

ယေန႔ျမင္ကြင္းမွာမူ ေက်ာက္မ်က္တို႔ သုိေလွာင္ရာ ဂုိေဒါင္သဖြယ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ (ဌာပနာေစတီ) ဌာပနာတုိက္မွာ ဘုရားသီတင္းသုံးရန္ ပလႅင္ငယ္ကေလးႏွင့္ ဟင္းလင္း ေဟာင္းေလာင္း-ဟိႏၵဴ ပန္းရံတုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္အဖန္ဖန္ ျပင္ဆင္ထားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဟန္ မႏၱေလးလက္ရာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္လ်က္ရွိေနေလၿပီ။ ေက်ာက္စာတုိက္ေစတီမွာလည္း ျမန္မာေစတီေလာ? ဟိႏၵဴ ေစတီ ေလာ? ထင္္မွားစရာျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာက္စာ တုိက္ကုိျပင္၍ ေက်ာင္စာခ်ပ္ႀကီး မေပ်ာက္ မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ၾကေသာ မဟႏၱာဘုန္းေတာ္ႀကီး အဆက္ဆက္ကုိ အထူးပင္ေက်းဇူးတင္ရပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ မင္းတုန္းမင္းႀကီး၏ ေကာင္းမႈေတာ္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ တုိ႔ကုိေတာ့ မွန္းေမွ်ာ္၍ လြမ္းမိ ပါသည္။

ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာေရး၊ သမုိင္းအေမြအႏွစ္မ်ားကုိ ထိန္းသိိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ျမန္မာ တစ္မ်ိဳးသားလုံးမွာ တာ၀န္ရွိပါသည္။ ဗုဒၶဂယာသုိ႔ေရာက္တုိင္း ဟိႏၵဴေက်ာင္းတြင္းက ညွိဳးညွိဳးငယ္ငယ္ စံပယ္ေတာ္ မူေနေသာ ရတနာေစတီႏွင့္ ေက်ာက္စာေစတီႏွစ္ဆူတုိ႔ ဖူးေမ်ွာ္ရတုိင္း ရယူခ်င္ေသာ ကုသုိလ္အခြင့္ကုိ မဟာေဗာဓိပင္မွာ အႀကိိမ္ႀကိမ္ ဆုေတာင္းမိသည္။ သမုိင္းေပးကုသုိလ္ရယူဖုိ႔ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ အိႏၵိယသြားေတာ့ မွာလုိက္မိသည္။ သမၼတႀကီးက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နရိႏၵရာမုိဒီကုိ ေျပာသည္။ တရား၀င္ ျပင္ဆင္ခြင့္ရေလၿပီ။

၁၃၊ ၁၀၊ ၂၀၁၅ေန႔က အိႏၵိယေလေၾကာင္းျဖင့္ ဂယာသုိ႔ေရာက္သည္။ တမၸ၀တီ ဦး၀င္းေမာင္၊ တမၸ၀တီ ခ်ိဳေဇာ္မင္း၊ သီတဂူဘာဘူတုိ႔ အဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ပါလာသည္။ ဘီဟာျပည္နယ္ ယဥ္ေက်းမႈဌာန အရာရွိမ်ား ဂယာေလဆိပ္မွာ ပန္းစီးဆက္၍ ႀကိဳဆုိၾကသည္။ ေန႔ ၂း၀၀ရီေရာက္ေလသည္။ ညေန၄း၀၀ နာရီမွာ မဟာေဗာဓိ ေဂါပကအဖဲြ႔ရုံးခန္း၌ ဟိႏၵဴမဟႏၱာဘုန္းေတာ္ႀကီး၊ ဆရာေတာ္ဦးဉာဏိႏၵ၊ ဦးနေႏၵာဘာသ၊ ျမန္မာေကာင္စစ္၀န္ ဦးသန္းေထြး၊ အိႏၵိယျပည္ေရွးေဟာင္းသုေတသန ပညာရွင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွ အရာရွိမ်ား၊ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္အတြင္းေရးမွဴးတုိ႔ တက္ေရာက္ၾကသည္။ ၅း၀၀နာရီမွာ အစည္းအေ၀းၿပီးသည္။ ျမန္မာမႈ ျမန္မာ့ဟန္ႏွင့္ ျမန္မာတုိ႔ျပင္ဖုိ႔ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ၾက သည္။ ၁၄၊ ၁၀၊ ၂၀၁၅ ေန႔မွာ ကြင္းဆင္း၍ အေသးစိတ္ ေလ့လာ တုိင္းတာ တြက္ခ်က္၊ ပုံထုတ္ ေနရာ ရွင္းၾကသည္။

၁၅-ရက္ေန႔တစ္ေန႔လုံး ဆရာေတာ္ကုိယ္တုိင္္၊ တမၸ၀တီဦး၀င္းေမာင္၊ တမၸ၀တီခ်ဳိေဇာ္မင္း၊ သီတဂူူ ဘာဘူ၊ ေကာင္စစ္၀န္ကုိသန္းေထြးတို႔ငါးဦး Royal Residency Hotel ၌ ညွိႏုိင္းတုိင္ပင္၍ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ ပုံစံမ်ား ထုတ္ၾကသည္။ ၁၅ရက္ေန႔ ညေနခင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖဲြ႔၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနအဖဲြ႔၊ သီတဂူအဖဲြ႔ႏွင့္ ျမန္မာ့သံတမန္အဖြ႔ဲတုိ႔ ဒုတိယအႀကိိမ္ထပ္မံ ေတြ႔ဆုံၾကသည္။ လက္ရွိအေဆာက္အဦ အေဟာင္း၏ ျမန္္မာ့ပုံဟန္မက်ေသာ အေပၚယံမြမ္းမံမႈမ်ားကုိ ခြာခ်ဖ်က္သိမ္း၍ မႏၱေလးမူ မႏၱေလးဟန္ မင္းတုန္းေခတ္အသြင္ျဖင့္ ပီပီသသေဆာက္လုပ္ရန္ သေဘာတူ အၿပီးသတ္ဆုံးျဖတ္ၾကသည္။ မႏၱေလးဘုရင္ႀကီး၏ ေကာင္းမႈေစတီႏွစ္ဆူကုိ မႏၱေလးသူ၊ မႏၱေလးသားတုိ႔ အကုန္လွဴၾကမည္ဟု ကတိျပဳထားၾကၿပီ။ ေစတီႏွစ္ဆူစလုံးကုိ မႏၱေလးေက်ာက္စာ ေစတီမ်ား၏ပုံအတုိင္း ျပန္လည္တည္ေဆာက္ သြားမည္ျဖစ္သည္။

အပရာဇိ၊ ေညာင္ေဗာဓိသု႔ိ၊ အသဒိသ၊ ျမတ္ဒါနဟု၊
စိန္, ျမ, ပတၱျမား၊ ကိုးပါးန၀ရတ္၊ ေလွ်ာက္ပတ္ျခယ္လွယ္၊
လြန္ဆန္းၾကယ္ကုိ၊ က်ယ္မကုန္ႏိုင္၊ ဆုံးမပိုင္တည့္။
ႏိုင္ငံသုံးလူ၊ သာဓုယူလွ်က္၊ လွဴေရစက္ျဖင့္၊
ပႏၷက္ဆုႀကီး၊ မဂ္ဖုိလ္ထီးဟု၊ ညီးညီးပြင့္လွ်က္၊
ျမင့္ထက္ျမင့္သား၊ ၾကည္မင္းဗိမာန္၊ ၿမိဳက္နိဗၺာန္ကုိ၊
ဧကန္ မ်က္ေမွာက္၊ ျပဳရေျမာက္စိမ့္ …..

(မဟာေဗာဓိေရႊေညာင္ေတာ္ေက်ာက္စာ ျမန္မာဘာသာကုိ စာေရးႀကီး ေနမ်ိဳးမင္းထင္ စည္သူ ေရးသားၿပီး၊ ပါဠိဘာသာ ဤေမာ္ကြန္းစာကုိ မဟာဓမၼရာဇဂုရု ဘဲြ႔တံဆိပ္ေတာ္ရ ဒီပါလကၤာရ သိရီက၀ိဓဇ မဟာေထရ္က ေရးသားေတာ္မူသည္။)

သီတဂူစန္းလပမာ ခ်မ္းျမသာယာရွိၾကပါေစ။

သီတဂူဆရာေတာ္
အရွင္ဉာဏိႆရ
တြဲဖက္ေရႊက်င္သာသနာပုိင္ (၄)၊ အဂၢမဟာပ႑ိတ၊
Ph.D., D.Litt.
၁၅.၁၀.၂၀၁၅၊ ဗုဒၶဂယာ
www.thestagu.org

ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစ
သီတဂူစတား
၁၉-၁၀-၂၀၁၅
www.sitagustar2020.net

Posted in: ေဆာင္းပါး