ဒီမုိကေရစီႏွင့္ တုိးတက္လာေသာ ပညာေရး (၁)
စာမိတ္ဆက္
ဒီကေန႔ အေမရိကမွာ ေနတဲ့ ျမန္မာဆရာ၀န္တစ္ေယာက္နဲ႔ စကားေျပာျဖစ္ၾကတယ္။ သူက ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အလြန္စိတ္၀င္စားသူ ယုံၾကည္သူ၊ ဘာသာေရးစိတ္ ျပင္းထန္သူ ျဖစ္သည္။ သူက စာေရးသူအား ေဖ့ဘုတ္မွ မိတ္ဆက္လာပါသည္၊ စာေရးသူအား ေမးခြန္းမ်ား ေမးခြင့္ျပဳရန္ ခြင့္ေတာင္းသည္၊ စာေရးသူ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဘုံေဘျမိဳ႕မွာ Ph.D အတြက္ စာတမ္းေရးေနရာ၀ယ္ ၀တၳဳေငြ လွဴခ်င္ပါသည္ ဟုလဲ ေလွ်ာက္သည္။ စာေရးသူလဲ ‘‘ဒကာေရ-ဘုန္းဘုန္း ျပည့္စုံပါတယ္၊ ဒကာတုိ႔ မိသားစုပဲ အဲဒီမွာ ျပည့္စုံေအာင္ ေနၾကပါ၊ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါသည္’’ဟူ၍သာ ေျပာျပလုိက္ပါသည္။ ဒီလုိနဲ႔ အေမရိကေရာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားအတြက္ စုိးရိမ္ေၾကာင္းေျပာပါသည္။ ထုိအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ ယေန႔ေခတ္ျဖစ္သင့္ေသာ ပညာေရးအေၾကာင္းကို တေစ့တေစာင္း ေပါင္းစပ္ျပီး ‘‘ဒီမုိကေရစီႏွင့္ တုိးတက္လာေသာ ပညာေရး ’’ဟု အမည္ေပးျပီး ပုိ႔စ္တစ္ခု ေရးလုိက္ရပါသည္။
ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ဘာသာေရး
စာေရးသူကေမးတယ္ ဒကာတုိ႔ မိသားစုက ျမန္မာျပည္ကို မျပန္ေတာ့ဘူးလား၊ ျပန္မွာေပါ့ဘုရားတဲ့ ဒါေပမဲ့ အေမရိကမွာ အႏွစ္ ၂၀ ေတာင္ ေနရဦးမယ္တဲ့။ ေမြးလာတဲ့ သားသမီးေတြက အဲဒီအခ်ိန္ဆုိ ဘြဲ႔ေတြေတာင္ ရေနျပီဆုိေတာ့ မူလတန္းကေန အဲဒီမွာ ေက်ာင္းစတက္ရမည့္သူေတြ အတြက္ တျခားဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ အခက္ေတြ႕ရသည္။
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသည္ ဒီမုိကေရစီ အၾကီးမားဆုံး ႏုိင္ငံလုိ႔ ေျပာမယ္ဆုိရသည္။ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ရွိတယ္ဆုိေပမဲ့ အတုိင္းအတာ တစ္ခုထိသာ ျဖစ္သည္။ စာေရးသူလဲ အေမရိကကုိ မေရာက္ဖူး၍ မသိေပမဲ့ ထုိဒကာေလး ေျပာျပလို႔ သိရသျဖင့္ ကိုယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ပါ စဥ္းစားမိသည္။ ဒီမုိကေရစီဘက္သုိ႔ ခ်ီတက္ေနေသာ ကိုယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ စံနမူထားစရာ တစ္ခုအျဖစ္ ေတြးမိသည္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ ေကာလိပ္ကစလုိ႔ တကၠသိုလ္ေတြမွာ တျခားႏုိင္ငံေတြကလုိ ဘာသာရပ္အလုိက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သင္ယူရေပမဲ့ ေကာလိပ္ေအာက္က အတန္းေတြကိုေတာ့ သူတုိ႔ႏုိင္ငံက ကုိးကြယ္တဲ့ ဘာသာေရးအေျခခံေတြကို မျဖစ္မေန သင္ယူရပါတယ္။ မူလတန္းကထဲက သင္ရုိးညႊန္းတမ္းေတြမွာ ဘာသာေရးစာေပေတြ ထည့္ထားသည္။ မသင္မေနရ ျဖစ္သည္။ မနက္တုိင္း ဘုရားေက်ာင္းမွာ ၀တ္ျပဳၾကရသည္။
အမွတ္ေပးတဲ့ ေနရာမွာလဲ သူတုိ႔ဘုရားေက်ာင္းကို အကူေပးရင္၊ ၀တ္ျပဳတာကို အကူေပးရင္၊ သူတို႔ဘာသာေရး ဘုန္းၾကီးေတြကို အကူအညီေပးရင္ အမွတ္ေတြ အမ်ားဆုံးေပ:သည္။ ေက်ာင္းစာအျပင္ တျခား အျပင္ ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ အတြက္ပါ အမွတ္ေပးေနသည္။ အဲဒီနည္းအားျဖင့္ ငယ္ငယ္ကထဲက သူတုိ႔ဘာသာကို သံမႈိႏွင့္ရုိက္ထားသလုိ စြဲသြားေအာင္ ဖန္တီးသည္။ ဘာသာေရးသံမႈိရုိက္ေပးေနသည္မွာ ဒီမုိကေရစီ ႏိုင္ငံၾကီးျဖစ္သည္။
ေကာလိပ္ေက်ာင္းတက္ဖုိ႔ ေလွ်ာက္လႊာတင္ရင္ တျခားဘာသာ၀င္ေတြဆုိ ေက်ာင္းေကာင္းမရ။ သူက ဆက္ေျပာတယ္ ‘‘ပိုုဆိုုးတာက စေကာ္လာရွ္ပဲ၊ တပည့္ေတာ္ ကိုုယ္တိုုင္ တစ္ခါၾကံဳဖူးတယ္။ ဘြဲ႕လြန္တက္ခ်င္လိုု႔ စေကာ္လာရွ္၀င္ဖိုု႔ လုုပ္တယ္။ ႏွစ္ေယာက္ယွဥ္ေတာ့ တပည့္ေတာ္ကိုုေမးတယ္။ ဘာ ဘာသာကိုုးကြယ္လဲတဲ့။ တပည့္ေတာ္က ဗုဒၶဘာသာလုိ႔ ေျပာလုိက္တယ္၊ သူက ဆက္ေမးတယ္၊ ခ်က္ (Church) ေက်ာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဘာေတြ လုပ္ဖူးလဲ၊ ဘာမွ မလုပ္ဖူးဘူး ေျပာလုိက္ေတာ့ ျပဳတ္တာပဲ။ ဒီႏုုိင္ငံမွာေပးေနတဲ့ အေကာင္းစား စေကာ္လရွ္ မွန္သမွ် ဘာသာေရးနဲ႔ တစ္နည္းမဟုုတ္ တစ္နည္း ပတ္သက္ၾကတာခ်ည္းပဲ ဘုရား’’ ဟု ပင္ျဖစ္သည္။
ဒီလုိဆုိေတာ့ ငယ္ငယ္ကထဲက ဘာသာေရး အသိေတြကို စာသင္ေက်ာင္းကေပးတဲ့ နည္းစနစ္ပဲ။ ဒီမုိကေရစီၾကီးျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံသည္ပင္ ဤကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံ၏ပညာေရးကို ဘာသာေရးအသိျဖင့္ အစျပဳထားသည္။
ေနာက္တစ္ခု ထုိဒကာေလးက ေျပာေသးတယ္၊ ‘‘တပည့္ေတာ္ သူငယ္ခ်င္းရဲ့ သမီးေလးဟာ ဗုုဒၶဘာသာၿဖစ္တာေၾကာင့္ ေက်ာင္းမွာ ဘာသာေရးသင္ခန္းစာေၿဖရင္ အၿမဲက်တယ္။ သူမ ကိုု္ယ္တိုုင္စိတ္မ၀င္စားတာဆိုုေတာ့ ခုုဆိုုရင္ သူမကိုု တၿခားဘာသာမွာ ထူးခၽြန္ေပမယ့္ ဘာသာေရးမွာ အားနည္းတာေၾကာင့္ ေက်ာင္းမွာအေတာ္ဆံုုးဆိုုတဲ့ ဆုုတံဆိပ္မရဘူး ၿဖစ္ေနတယ္ဘုုရား’’တဲ့။ ကမၻာ့အင္အားၾကီးႏုိင္ငံမွာ ဤကဲ့သုိ႔ေသာ စနစ္ေတြက ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံမ်ားတြင္ သာသနာျပဳလုိသည့္ အရာရွိအရာထမ္းမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ သတိထားစရာ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ကိုယ့္ႏုိင္ငံမွာေကာ ဘယ္လုိ လုပ္သင့္သလဲ ဆုိတာ စဥ္းစားျပီး လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ေသြးမေအးသင့္ေတာ့ဘူးဆုိတာကို မီးေမွာင္းထုိးျပသြားသည္။
အေျခခံေကာင္းေသာ ပညာေရး
ေကာင္းတာေလးေတြကို ယူ၊ မေကာင္းတာေလးေတြကို ေဘးဖယ္ထားျပီး အတုယူသင့္တာေတြကို အတုယူသင့္သည္။ စာေရးသူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ကိုယ့္ဘာသာေရးႏွင့္ပတ္သက္ျပီး မိရုိးဖလာ အဆင့္ေလာက္သာ ရွိသည္၊ ကုိယ့္ဘာသာ မိဘ ဘုိးဘြားအစဥ္အလာအရ ကုိးကြယ္သူမ်ားသျဖင့္ ဘာသာတရားရဲ့ သမုိင္းႏွင့္ အႏွစ္သာရကို သိသင့္သေလာက္ မသိက်ဘဲ ျဖစ္ေနသည္။ ထုိသုိ႔ ဘာသာတရားအသိနဲေသာေၾကာင့္ ဘာသာျခားတုိ႔၏ အာေဘာင္အာရင္းသန္သန္၊ ပုံစံက်က် စြဲေဆာင္မႈေအာက္မွာ ေမွ်ာပါသြားတတ္သည္၊ ကုိယ့္ဘာသာအေၾကာင္းကို ဂဃနန မသိရင္ေတာင္ အေျခခံသေဘာေလာက္ သိေနတယ္ဆုိရင္ပဲ အားျပိဳင္ ေျပာႏုိင္ဆုိႏုိင္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ပညာေရးစနစ္ကို အျခခံတန္းကေန ေကာလိပ္အတန္းမ၀င္မီ ဥပစာတန္းမ်ားအားလုံးတုိ႔၌ မိမိတုိ႔ႏိုင္ငံ၏ ၉၀ ရာခုိင္နွဳန္းေသာ ျပည္သူတုိ႔ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာေရးအသိ စာေပမ်ားကို အဆင့္အလုိက္ ျပဌာန္းသင့္သည္။ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ရွိတယ္ဆုိေပမဲ့ ကိုယ့္ႏုိင္ငံ၏ ယဥ္ေက်းမႈသည္ ဗုဒၶဘာသာေအာက္မွာ ရွိေနသျဖင့္ ထုိဗုဒၶဘာသာစာေပမ်ားကို မျဖစ္မေန ျပဌာန္းသင့္သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ငယ္ငယ္ကထဲက ဘာသာေရးအသိ၊ ယဥ္ေက်းမႈအသိေတြ သူတုိ႔ေလးေတြရဲ့ ဦးေႏွာက္ထဲ ထည့္ေပးျခင္းျဖင့္ အရြယ္ေရာက္လာတာနဲ႕အမွ် လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚႏုိင္ျပီး မိမိရဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္ကို ယုံယုံၾကည္ၾကည္ ခုိင္ခုိင္မာမာ ရဲရဲ၀့ံ၀ံ့ ေျပာရဲဆုိရဲ ေဆြးေႏြးရဲႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ယုံၾကည္ခ်က္ႏွင့္ သတၱိမ်ားကုိ ငယ္စဥ္ဘ၀ကထဲက သူတုိ႔ႏွလုံးသားထဲကို ထည့္ေပးႏုိင္ျခင္းသည္ အစုိးရ အေျခခံတန္းမ်ား၌ ဘာသာေရးအသိႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအသိေပး စာေပမ်ားကို ထည့္သြင္း ျပဌာန္းေပးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါသည္၊ အေျခခံေကာင္းေသာ ပညာေရးတစ္ခု ျဖစ္သည္။
ဆန္းေဒးစကူးလ္ (Sunday School)
သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ ပညာေရးစနစ္သည္ စာေရးသူတုိ႔အတြက္ စံနမူနာေကာင္း တစ္ခုျဖစ္သည္။ ‘‘ယင္းဆန္းေဒးစကူးလ္ကုိ ၁၈၆၃-ခုႏွစ္၌ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား ဟင္နရီေအာဂတ္ဆုိသူက စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ရကား ယခုဆုိလွ်င္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၄၆-ႏွစ္ ရွိသြားေပၿပီ။ ယေန႔တုိင္းျပည္၌ အုပ္ခ်ဳပ္ေနၾကသည့္ သမၼတ၊ ၀န္ႀကီး၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မ်ားသည္ပင္ ယင္းဆန္းေဒးစကူးလ္ေက်ာင္းဆင္းမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။’’ ဟု သီတဂူအရွင္ေဒ၀ိႏၵာဘိ၀ံသ၏ ေဆာင္းပါးမွ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
တနဂၤေႏြေန႔တုိင္း ဗုဒၶစာေပ သမုိင္း ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို သင္ေပးေသာ ေက်ာင္းကို ဆန္းေဒးစကူးလ္ ဟုအမည္ေပးထားသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အစုိးရက ပညာေရး အက္္ဥပေဒေအာက္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေက်ာင္းျဖစ္သည္ အေလ်ာက္ ထုိေက်ာင္းထြက္မွ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားကိုသာ ဦးစားေပး၍ ကုမၸဏီမ်ား အစုိးရရုံးဌာနမ်ားက အလုပ္ေပးၾကသည္။ ထုိေက်ာင္းက ေပးလုိက္ေသာ ေအာင္လက္မွတ္ (certificate)သည္ ရဲစခန္း ရပ္ကြက္ရုံးတုိ႔မွ ေထာက္ခံေပးေသာ အက်င့္စာရိတၱ ေကာင္းေၾကာင္း ျပစ္မႈကင္းရွင္းေၾကာင္း စာရြက္ထက္ ပုိျပီး ခုိင္မာသည္၊ ယုံၾကည္ရသည္။ ထုိေက်ာင္းထြက္မ်ားသည္၊ ယဥ္ေက်းသည္၊ သိမ္ေမြ႕သည္၊ ကုိယ္အမူရာ ႏႈတ္အမူရာမ်ား မၾကမ္းတမ္းၾကဘဲ ဘာသာတရားကို ေလးနက္စြာ ကုိင္းရႈိင္းၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ဤနည္းသည္လည္း စာေရးသူတုိ႔ ႏုိင္ငံတြင္ အသုံးခ်သင့္ေသာ စနစ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။ အစုိးရအတန္းမ်ားတြင္ ဗုဒၶစာေပႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သမုိင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ အသိပညာမ်ားကို ျပဌာန္းသင့္သည္၊ ဒါမွ မဟုတ္ သီးသန္႔ ဆန္းေဒးစကူးလ္ေက်ာင္းမ်ား ႏုိင္ငံအတြင္း ေနရာအႏွံ႔အျပားမွာ အစိုးရ၏အကူအညီျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ကာ အစုိးရရုံးႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ားက အားေပးသင့္သည္။ အားေပးသင့္သည္ ဆုိသည္မွာ ထုိေက်ာင္းထြက္မ်ားကိုသာ ဦးစားေပးစနစ္ျဖင့္ အလုပ္၊ ေနရာ၊ ရာထူးမ်ား ေပးသင့္သည္ဟုပင္ ျဖစ္သည္။
ဤသုိ႔အားျဖင့္ ပညာေရးကို ဘာသာေရးစာေပမ်ားျဖင့္ ထည့္သြင္းျပဌာန္းျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ လူငယ္မ်ား ဘာသာေရးအသိသည္ မိရိုးဖလာ ဘာသာေရးမဟုတ္ဘဲ ထုိဘာသာေရးႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ေတြးတတ္ ေခၚတတ္ စဥ္းစားတတ္ေသာ ဘာသာတရား ယုံၾကည္မႈရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးလုိက္သျဖင့္ ေယာင္၀ါး၀ါး အသိ ယုံၾကည္မႈမျဖစ္ေတာ့ေပ။ သူ၏အသိသည္ ဘယ္ဘာသာမဆုိ ေလ့လာသင္ယူႏုိင္သည္၊ ဘယ္သူဘယ္၀ါ ဘယ္ဘာသာကမွ ေသြးေဆာင္၍မရ၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္တတ္ေသာ အသိျဖင့္ ယုံၾကည္ ထားေသာ ဘာသာတရားကို ဘယ္ေတာ့မွ စြန္႔လိမ့္မည္မဟုတ္၊ ငယ္ငယ္ကထဲက ဤနည္းျဖင့္ စဥ္းစားဆင္ျခင္တတ္ေသာ အသိဥာဏ္ကို သံမႈိရုိက္ေပးလုိက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာကေလးငယ္မ်ား
ဒကာေလးက ‘‘ငယ္တုုန္းကေတာ့ ပညာေရးအတြက္ သြားခ်င္တာ၊ ေရာက္ေတာ့မွ ရပ္ၿပစ္ရွစ္ပါးထဲက တစ္ပါးမွာ ေရာက္ေနသလိုုပဲဘုုရား။ သူမ်ားေတြေၿပာရင္ေတာ့ USA မွာေနတာ ကံေကာင္းလိုု႔တဲ့။ တပည့္ေတာ္ကေတာ့ ကံဆိုုးတာပါဘုုရား’’ ဟု ေျပာရွာသည္။ ေလာကီစီးပြားေရးနဲ႔ ေတြးျပန္ေတာ့လဲ ရုပ္၀တၳဳေတြ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံဆုိေတာ့ သူ ကံေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့သူေတြအတြက္ ဟုတ္မွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ေယာက္အတြက္ေတာ့ သူရဲ့မ်ိဳးဆက္သစ္ေလးေတြကို သူ႔ရဲ့ ဘာသာတရားႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈကို လက္ဆင့္ကမ္းဖို႔ အခက္ေတြ႔ရျပန္သည္။ သူကေျပာတယ္ ‘‘ေမြးလာမယ့္ သားသမီးေတြက ဘာပဲေၿပာေၿပာ ၿမန္မာႏိုုင္ငံထက္စာရင္ ဘာသာေရးအရ အဆံုုးအမနဲေတာ့မွာကိုု ေတြးမိရင္ စိတ္မခ်မ္းသာပါဘူးဘုုရား။ တပည့္ေတာ္ ေနာင္တအရဆံုုးၿဖစ္မွာက တပည့္ေတာ္တုိ႔ ကိုုးကြယ္ယံုုၾကည္တ့ဲ ရတနာသံုုးပါးကိုု တပည့္ေတာ္ သားသမီးေတြကိုု အေမြမေပးႏိုုင္မွာကိုုပဲဘုုရား’’ဟု ေျပာသည္။ ဟုတ္တယ္၊ အဲဒါ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။
ဒကာေလးရဲ့စကားက ျပည္ပသာသနာျပဳဆဲ ျပဳလတံ့ေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအာ ကိုယ့္ဗုဒၶဘာသာ မ်ိဳးဆက္သစ္ေလးေတြအတြက္ ဘာလုပ္ေပးသင့္လဲဆုိတာကို ေျပာျပေနပါသည္။
ကေလးငယ္မ်ားဖြံ႕ျဖိဳးေရး (Childhood Development)
အေမရိကရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ကေလးေတြႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ဒကာေလးက ‘‘တပည့္ေတာ္ကိုုယ္တိုုင္မွာ ကေလးေတြမရွိေသးေပမယ့္လိုု႔၊ တပည့္ေတာ္ ဒီမွာ ယဥ္ေက်းလိမၼာ သင္တန္းလိုုမ်ိဳးလုုပ္ႏုိင္င္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနပါတယ္ဘုုရား၊ တပည့္ေတာ္အၿမင္ကိုု တင္ၿပပါရေစဘုုရား၊ တပည့္ေတာ္တုုိ႔ဘာသာေရးမွာ Childhood Development ကိုု ကြ်မ္းတဲ့သူေတြ နည္းတယ္ဘုုရား။ ဒီေတာ့ တပည့္ေတာ္တိုု႔ ဘာသာေရးကိုုယ္တုုိင္က ေလးနက္ေနေတာ့ ကေလးေတြကိုုယ္တိုုင္ နားမလည္ေလာက္ဘူး၊ ကေလးေတြကိုု အၿမင့္ၾကီးေတြ ေၿပာေနရင္ သူတိုု႔ေတြ လန္႔ထြက္ကုုန္တယ္။ တၿခားဘာသာေတြမွာက်ေတာ့ သူတိုု႔ဘုုရားကိုု ကေလးေတြကိုုသင္ရင္ သူတိုု႔လက္ခံႏုုိင္ေလာက္တဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေလာက္နဲ႔ ယွဥ္ေၿပာတာေတြ႕ရတယ္။’’ ဟု သူ၏ အျမင္ကို ေျပာသည္။
အမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္၊ စာေရးသူတုိ႔ဗုဒၶဘာသာရဲ့ ပန္းတုိင္က ခႏၶာဇာတ္သိမ္း ေအးျငိမ္းရာ နိဗၺာန္ျဖစ္သည္၊ ထုိနိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ဖုိ႔ရန္ မဂ္အေၾကာင္း ဖုိလ္အေၾကာင္းႏွင့္ တန္ခုိးပါ၀ါလုိ႔ ေခၚတဲ့ စ်ာန္အေၾကာင္း၊ အဘိဥာဥ္အေၾကာင္းေတြသည္ အလြန္နက္နဲသည္၊ အလြန္သိမ္ေမြ႔သည္၊ သိႏုိင္ ျမင္ႏုိင္ဖုိ႔ ခက္ခဲသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကေလးေတြကို စိတ္၀င္စားေစႏုိင္တဲ့ ဘုရားမျဖစ္မီ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ ဘုရားေလာင္းျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ဘုရားရွင္၏သမုိင္း ဘုရားျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ားကို အတုယူမွတ္သားေလာက္ေအာင္ ေျပာျပသင့္သည္။ ထုိမွ တုိးတက္၍ မဂၤလသုတ္လာ မဂၤလာအေၾကာင္းေတြ၊ သိဂၤါလသုတ္လာ လူအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ေလးစား လုိက္နာရမည့္ လူမႈေရးက်င့္၀တ္မ်ားကို နားလည္ေအာင္ ေျပာျပျခင္းျဖင့္ ကေလးေတြရဲ့ ကုိယ္အမူရာ (လႈပ္ရွားမႈ) ႏႈတ္အမူအရာ (အေျပာ) တုိ႔ နဳးည့ံသိမ္ေမြ႔လာႏုိင္သလုိ ရတနာ သုံးပါး မိဘ ဆရာတုိ႔၏ ေက်းဇူးတရားကို သိတတ္နားလည္သူမ်ား ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။
ေက်ာင္းတက္ရင္း တျခားဘာသာေရး ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႕ ယဥ္ပါး ရင္းႏွီးလာေသာ ကေလးမ်ားကို မိမိတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ၏ ရုိးရာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား၊ ဘာသာေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ဓာတ္ပုံ၊ ဗီဒီယုိမွတ္တမ္းမ်ား၊ အသံဖုိင္စေသာ အေထာက္ကူျပဳတုိ႔ျဖင့္ ရင္းႏွီးေအာင္ လုပ္ေပးသင့္သည္။ ကေလးငယ္မ်ားသည္ သိခ်င္တာေတြ မ်ားသျဖင့္ ေမးျမန္းထူပါလိမ့္မည္၊ ထုိအခါ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ရွင္းျပဖုိ႔လုိသည္။
သူကေျပာေသးတယ္ ‘‘ခက္တာက ကေလးဆိုုတာက တန္ခိုုးတိုု႔ ပါ၀ါတိုု႔ ဆုုေတာင္းရင္ ဘြားကနဲေပၚတာေလာက္ကိုုသာ စိတ္ပါၾကသည္’’ ျမတ္ဗုဒၶက သူ၏သာ၀ကေတြကို တန္ခုိးပါ၀ါမ်ား မျပရဟု အမိန္႔ထုတ္ထားသည္။ သုိ႔ေပမဲ့ ဘုရားရွင္ကိုယ္တုိင္ တန္ခုိးျပျပီး မာနတ္၊ အဂၤုလိမာလစသည္တုိ႔ေအာင္ေတာ္မူပုံေတြ၊ ဘုရားရွင္ အမိန္႔နဲ႔ အရွင္ေမာဂၢလာန္၏ တန္ခုိးျပ၍ နဂါးၾကီးကို ဆုံးမပုံေတြ စသည္ျဖင့္ မ်ားစြာရွိပါသည္။ လုိအပ္ပါက အသုံးခ်ႏုိင္ပါသည္။
ရဟန္းပညာေရး
ထုိသုိ႔ လူ၀တ္ေၾကာင္ ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ့ပညာေရးတြင္ ဗုဒၶစာေပမ်ား ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားသင့္သလုိ ဗုဒၶစာေပခ်ည္း သက္သက္ သင္ယူေနၾကရေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ပညာေရးတြင္လည္း ေခတ္ပညာဟုဆုိသည္ အဂၤလိပ္စာ သခ်ၤာအတတ္ပညာမ်ား အေျခခံအတန္းကစျပီး ထည့္သြင္းဖုိ႔ အခ်ိန္က်ေရာက္ေနျပီ ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၄၀ ၀န္းက်င္ကထဲက ေတာင္ျမိဳ႕ မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ၾကီးက ပထမျပန္စာေမးပြဲ ျပဌာန္းစာမ်ားတြင္ အဂၤလိပ္စာႏွင့္ သခ်ၤာထည့္သြင္းျပဌာန္းဖုိ႔ အဆုိတင္သြင္းခဲ့ဖူးသည္။ တိရစၦာန၀ိဇၨာဟု ဆုိကာ ပယ္ခ်ခံရဖူးသည္၊ တိရစၦာန၀ိဇၨာဆုိသည္မွာ သူတစ္ပါးကို ထိခုိက္ေစ၊ အက်ိဳးပ်က္ေစေသာ အတတ္ပညာျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္စာသည္ လူတုိ႔ အခ်င္းခ်င္းနားလည္လြယ္ေအာင္ ဆက္စပ္ေပးေသာ မီဒီယာ ဘာသာစကားတစ္ခုျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္စာသည္ တိရစၦာန၀ိဇၨာဟုဆုိလွ်င္ ျမန္မာစာ ျမန္မာဘာသာ၊ ပါဠိဘာသာ ပါဠိစကား၊ တရုပ္ဘာသာ တရုပ္စကား စသည္တုိ႔သည္လည္း တိရစၦာန၀ိဇၨာျဖစ္သြားပါေတာ့သည္။
တျခားေသာ ႏုိင္ငံမ်ားက ရဟန္းေတာ္မ်ားထက္ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားကား ပိဋကတ္အရာမွာ အဆမ်ားစြာ ကြ်မ္းက်င္ႏုိင္နင္းေပမဲ့ တျခားဘာသာေရးေတြေလာက္ ကမၻာကို မေဖါက္ႏုိင္ဘဲရွိေနသည္။ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္သည့္ သီရိလကၤာလကၤာႏုိင္ငံသည္ ရဟန္းေတာ္အေရအတြက္ အလြန္နဲသလုိ ပိဋက္တ္စာေပႏွံ႕စပ္မႈလဲ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားေလာက္ မရွိေပမဲ့ အဂၤလိပ္စာတတ္ကြ်မ္းမႈေၾကာင့္ သီရိလကၤာမွ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ဗုဒၶစာေပဆုိင္ရာ စာအုပ္က်မ္းစာမ်ားက ကမၻာေပါက္သည္၊ အင္တာနက္ (အြန္လုိင္း)တြင္ ႏုိင္ငံတကာသုံးအဂၤလိပ္စာေပျဖင့္ ေရးသားထားေသာ စာအုပ္မ်ားရွာလွ်င္ သီရိလကၤာဆရာေတာ္မ်ား ေရးသည့္ စာအုပ္ေတြႏွင့္ မဟာယာနက်မ္းစာေတြကိုပဲ အေတြ႔မ်ားသည္။ ယခုေနာက္ပုိင္းမွသာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္တစ္ပါးစ ႏွစ္ပါးစ ေရးသည္ အဂၤလိပ္မူစာအုပ္မ်ား အနဲငယ္ေတြ႕လာရသည္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခ်င္ေသာ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား၊ ဘာသာျခားမ်ားနဲ႔ မၾကာမၾကာေတြ႕ရသည္၊ သူတုိ႔ကေမးတယ္ ‘‘ဘေႏၱၾကီး--ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ခ်င္ရင္ ဘာေတြ သိထားရမလဲ၊ ဘယ္စာအုပ္ေတြ ဖတ္ရမလဲ’’. ထုိသူတုိ႔အတြက္ ေထရ၀ါဒစစ္စစ္ ဗုဒၶဘာသာေကာင္းတစ္ေယာက္ အေၾကာင္းကို စနစ္တက် ေရးထားသည့္ သီရိလကၤာက ဆရာေတာ္မ်ား စာအုပ္ကိုပဲ ညႊန္းဆုိေနရသည္၊ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ စာေပပညာရွင္မ်ား ေရးသည့္ စာအုပ္ရွိေပမဲ့ ျမန္မာစာျဖင့္ ေရးထားသျဖင့္ အခက္ေတြ႔ရသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ဘာသာေရးကို က်ယ္က်ယ္ပ်ံ႕ပ်ံ႕ ျဖစ္ေစဖုိ႔ ကမၻာ့ေပါင္းကူးျဖစ္သည့္ အဂၤလိပ္စာသည္ ယေန႔ေခတ္တြင္ မျဖစ္မေန သင္ၾကားရေတာ့မည္ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား စာေမးပြဲမ်ားတြင္ ျပဌာန္းဖုိ႔ အခ်ိန္က်ေရာက္ေနျပီ ျဖစ္သည္။
အပိုင္း (၂) ေဖာ္ျပပါဦးမည္။
ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစသီတဂူစတား၂၅-၂-၂၀၁၂