ေစတီႏွင့္ ရုပ္ထုေတာ္ကုိ ရွိခုိးျခင္း မွတ္ဖြယ္

စာမိတ္ဆက္
ေမးလာသျဖင့္ ေျဖၾကားလုိက္ပါသည္၊ ေမးလာသူ ေနာင္ေနာင္ ဟားခါးမွ ျဖစ္သည္၊ သူေမးတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားကို ျခံဳငုံျပီး ေျဖဆုိလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္၊ ေမးခြန္းမ်ားကို တစ္ခုစီ ခြဲမေျဖေတာ့ဘဲ ေပါင္း၍ေျဖၾကားလုိက္ပါသည္၊ ေမးလာသည္အတြက္လဲ အထူးေက်းဇူးတင္ပါသည္။ သူ၏ ေမးခြန္းမ်ားကိုလဲ ပူတြဲျပီး ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

(သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္ (စစ္ကိုင္း) ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ ခမ္းမေဆာင္တြင္းက ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္)

ေစတီ (ေစတိယ)
ဥဒၵိႆေစတီနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေျပာရမည္ဆုိရင္ ေရွးဦးစြာ ေစတီအေၾကာင္းကို သိဖုိ႔လုိတယ္။ ဥဒၵိႆေစတီ ဆုိတာ ပါဠိစကားလုံး ၂ ခုကို ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ျမန္မာေ၀ါဟာရတစ္ခုျဖစ္သည္။ “ဥဒၵိႆ-ရည္စူးအပ္ေသာ” ဟုဘာသာျပန္ဆုိသည္။ ေစတီဆုိတဲ့ ပုဒ္ကေတာ့ ေစတိယ ဆုိတဲ့ ပါဠိစကားလုံးက ဆင္းသက္လာတဲ့ ျမန္မာေ၀ါဟာျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္စစ္ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ လူတုိ႔၏ အျမတ္တႏုိး ကုိးကြယ္ရာဌာန ဟု ဆုိသည္။

ဘုရားရွင္မပြင့္ခင္ကထဲက လူေတြဟာ အေၾကာက္တရား(ေဒါသ)ေၾကာင့္ေသာ္၎ လုိခ်င္ရခ်င္လြန္း(ေလာဘ)ေသာေၾကာင့္္၎ သစ္ပင္ၾကီးေတြ ေတာေတာင္ေတြ နတ္ကြန္းေတြ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြ စသည္ျဖင့္ သက္မဲ့ေတြကို ကိုးကြယ္ၾကသည္၊ ထုိကုိးကြယ္ရာ ဌာနေတြကို ေစတိယ-ေစတီဟု ေခၚသည္။ ထုိအခ်ိန္ကစျပီး ကိုးကြယ္ျခင္းဆိုတဲ့ ဘာသာ Religi0n ေပၚလာသည္။ ျမတ္ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူလာေသာ အခါ ထုိအယူ၀ါဒမ်ားကို တြန္းလွန္ခဲ့သည္။ ျမတ္ဗုဒၶ၏အဆုံးအမရ ဗုဒၶဘာသာသည္ ထုိသုိ႔ေသာ အေၾကာက္တရား၊ လုိခ်င္ေလာဘတရားတုိ႔ေၾကာင့္ ကုိးကြယ္ ယုံၾကည္၊ ရွိခုိး၊ ဆုေတာင္းသည့္ ဘာသာမ်ိဳး religion ကား မဟုတ္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္သည့္ ေစတီသည္ လုိခ်င္ရခ်င္ေသာ ေလာဘေၾကာင့္ ရွိခုိး ဆုေတာင္းသည္လည္း မဟုတ္၊ အေၾကာက္တရားေၾကာင့္ ကုိးကြယ္သည္လည္းမဟုတ္၊ အလြန္႔အလြန္ ေက်းဇူးၾကီးလြန္းလုိ႔ ထုိေက်းဇူးတရားႏွင့္ ျမတ္ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္ေတြကို အာရုံျပဳ ရွိခုိးၾကျခင္း၊ အရုိအေသေပးျခင္း၊ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမွ်သာျဖစ္သည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ ယုံၾကည္သည့္ ေစတီဟူသည္ (ေစတီ ၄မ်ိဳး)
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ ယုံၾကည္သည့္ ေစတီဟူသည္ ၄ မ်ိဳးရွိသည္။ ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ဥဒၵိႆေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီ ဟူသတည္း။

(၁) ဓာတုေစတီ ဟူသည္ ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီး က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ အရုိးေတာ္မ်ား၊ ဆံေတာ္မ်ားျဖစ္သည္၊ လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီး (၇) ဘုရားရွိခုိးတြင္ ေနာက္ဆုံး ပရိနိဗၺာန္ျပဳခန္း၌ “ေမြေတာ္ရွစ္စိတ္ ၾကြင္းသကိုးးးးးးး” ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ျပဳစဥ္က ဓာတ္ေတာ္မ်ား ရွစ္စိတ္ရွစ္ျဖာ ျဖစ္သျဖင့္ ေမြေတာ္ရွစ္စိတ္ က်န္ခဲ့သည္ဟုဆုိသည္၊ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ျဖင့္ ခ်န္ထားခဲ့ေသာေၾကာင့္ “ေမြေတာ္”ဟူ၍လည္း ေခၚၾကသည္။ ထုိဓာတ္ေတာ္မ်ားသည္ အၾကီးဆုံး ပဲေႏွာက္ျခမ္းခန္႔ရွိသည္၊ အလတ္အစားအရြယ္က ဆန္ကြဲခန္႔ရွိသည္၊ အေသးဆုံး ဓာတ္ေတာ္က မုန္ညင္းေစ့ခန္႔ရွိသည္ဟု ဆုိၾကသည္။

အဦးဆုံး သရဏဂုံ ႏွစ္ပါးတည္ခဲ့ေသာ တပုႆႏွင့္ဘလႅိကာတုိ႔ ကုန္သည္ႏွစ္ေယာက္တုိ ဘုရားရွင္ထံမွ ဆံေတာ္မ်ားရရွိခဲ့သည္၊ ထုိဆံေတာ္မ်ားသည္ ယခုအခါ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ၾကီးအတြင္း ဓာတုေစတီအျဖစ္ ပူေဇာ္ထားၾကသည္ဟု ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔အားလုံး တညီတညြတ္တည္း လက္ခံ ယုံၾကည္ၾကသည္။

(၂) ဓမၼေစတီ ဟူသည္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ေရႊႏႈတ္မွ ထြက္လာေသာ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္း ေလးေထာင္၊ နိကာယ္ ငါးရပ္၊ သုိ႔မဟုတ္ ပိဋကတ္ေတာ္ သုံးပုံျဖစ္သည္။ ထိုတရားေတာ္မ်ားသည္ ရုိေသထုိက္သည္၊ ေလစားျမတ္ႏုိးထုိက္သည္၊ ရွိခုိးထုိက္သည္၊ ထုိပိဋကတ္ေဆာင္ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္လည္း ဓမၼေစတီထုိက္သျဖင့္ ဓမၼေစတီအျဖစ္ ေလးစားထုိက္သည္၊ ပူေဇာ္ထုိက္သည္၊ ထုိ႔ျပင္ တရားေတာ္အတုိင္း က်င့္ၾကံအားထုတ္သူတုိင္းလည္း ဓမၼေစတီထုိက္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

(၃) ဥဒၵိႆေစတီ ဟူသည္ ရည္စူး ရည္မွန္အပ္ေသာ အရာမွန္သမွ်ျဖစ္သည္။ သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားကို ရည္စူး ရည္မွန္းျပီး ဘုရားရွင္ဟန္ပန္အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္၍ ကုိးကြယ္ၾကသည္။ ဘုရားရွင္၏ မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ေတာ္မူပုံ၊ ဘုရားရွင္ စၾကၤေလွ်ာက္ေနပုံ၊ ဘုရားရွင္ရပ္ေတာ္မူပုံ၊ ဘုရားရွင္ ထုိင္တရားေဟာေတာ္မူပုံ၊ ဘုရားရွင္ေလွ်ာင္းေတာ္မူပုံ၊ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူပုံတုိ႔ကို ရည္စူးျပီး ထုိလုပ္ ကုိးကြယ္ေသာ ပုံသည္ ဥဒၵိႆေစတီမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဘုရားရွင္၏ ကုိယ္ပြားအျဖစ္ျဖင့္ ရုပ္ပုံေတာ္ကို တုပထားေသာေၾကာင့္ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ဟုလဲ ေခၚၾကသည္၊ ျမတ္ဗုဒၶရုပ္နဲ႔ အဆင္းသဏၭာန္ တူေအာင္ ျပဳလုပ္ထားေသာေၾကာင့္ ဆင္းတုေတာ္ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ထုိအားလုံးသည္ ဥဒၵိႆေစတီအတြင္း ပါ၀င္သည္၊ ေစတီမပါ၊ ရုပ္ပုံမပါဘဲ သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္ဗုဒၶပုံကို စိတ္ထဲမွာ အာရုံယူျခင္းသည္လည္း ဥဒၵိႆေစတီကုိ ကုိးကြယ္ျခင္းမည္သည္။
ယေန႔ေခတ္မွာလဲ ဘာသာ သာသနာအတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လူမ်ိဳးႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စြမ္းစြမ္းတမံ လုပ္ေဆာင္သြားၾကတဲ့ ပုဂၢဳိလ္မ်ားကို သူရဲေကာင္းမ်ားအျဖစ္ ေလးစားၾကည္ညိဳၾကသည္၊ သူတုိ႔၏ ဂုဏ္ ေက်းဇူးတရားမ်ားကို အမွတ္ရေစျခင္းႏွင့္ အတုယူဖြယ္ စံျပအျဖစ္ျဖင့္ သူတုိ႔ကုိယ္ပြားရုပ္ထုကို ျပဳလုပ္၍ အျမတ္တႏုိးကုိးကြယ္ၾကသည္။ သူတုိ႔ရဲ့ ရုပ္ထုေရွ႕မွာ ဆီးမီး ပန္းစသည္တုိ႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ၾကသည္မွာ ရုပ္ထုကို ပူေဇာ္ၾကသည္မဟုတ္ သူတုိ႔၏ဂုဏ္ေက်းဇူးႏွင့္ စြမ္းရည္မ်ားကို ပူေဇာ္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

(၄) ပရိေဘာဂေစတီ ဟူသည္၊ ျမတ္ဗုဒၶအသုံးအေဆာင္မ်ားျဖစ္သည္။ ပရိေဘာဂ-အသုံးအေဆာင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ စားပြဲ ဗီရုိ၊ ကုလားထုိင္ ကုတင္စတဲ့ အိမ္အသုံးအေဆာင္ပစၥည္းဆုိင္ကို ပရိေဘာဂဆုိင္ဟု ေခၚၾကသည္။ ျမတ္ဗုဒၶအသုံးျပဳခဲ့ေသာ ေတာင္ေ၀ွးေတာ္၊ ေရသႏုတ္ေတာ္၊ သပိတ္ေတာ္၊ စသည္တုိ႔သည္ ပရိေဘာဂေစတီမ်ားျဖစ္သည္၊ ထုိအသုံးေဆာင္မ်ားကို ဌာပနာသြင္းျပီး ေစတီ၊ ပုထုိး ဘုရားမ်ားတြင္ ကုိးကြယ္ၾကသည္၊ အျမတ္တႏုိးထားၾကသည္၊ ရုိေသၾကသည္။ ယေန႔ေခတ္ ဘာသာေရးဘက္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံေရးဘက္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တစ္ေနေနရာမွာ ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္ခဲ့ေသာ အာဇာနည္တုိ႔၏ အသုံးအေဆာင္အမ်ားကို အျမတ္တႏုိးထားၾကသည္။

(အေမရိကန္-သီတဂူဗုဒၶ၀ိဟာရရွိ ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ၾကီး)

ကိုးကြယ္ျခင္းႏွင့္ ဆုေတာင္းျခင္း
ဗုဒၶဘာသာသည္ အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားသလုိ ေၾကာက္လုိ႔ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာ Religion လည္းမဟုတ္ လုိခ်င္ရခ်င္လုိ႔ ကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာ Religion မဟုတ္၊ သံသရာဆင္းရဲမွလြတ္ရန္သာ သုိ႔မဟုတ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုသာ ရည္ရြယ္၍ လက္ေတြ႕က်က် ကိုယ္တုိင္အားထုတ္ရသည့္ (ဓမၼ) တရားျဖစ္သည္။ ယုံၾကည္ရုံနဲ႔ မျပည့္စုံ၊ ေကာင္း၏ မေကာင္း၏ သင့္၏ မသင့္၏ အစစ္ အတု စသည္ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာတတ္ေသာ ပညာပါဖုိ႔လုိသည္၊ ထိုယုံၾကည္မႈ (သဒၶါ) ပညာ (၀ိဇၨာ) ပါရုံနဲ႕လဲ မျပီး၊ လက္ေတြ႔က်က် အားထုတ္ရေသာ (စရဏ)လဲ ပါရသည္။ ဘာမွ မလုပ္ဘဲ ရုပ္ထုေရွ႕ လုိခ်င္တာ ဆုေတာင္းေနတဲ့ ဘာသာမဟုတ္၊ ေဘးအႏၱရာယ္က်ေရာက္ေသာ အခါ ရုပ္ထုေရွ႕မွာ ကယ္ပါယူပါ တစာစာနဲ႔ နပူနစာ တုိက္ေနရသည့္ ဘာသာလဲမဟုတ္၊ တကယ္ေတာ့ ရုပ္ထုဆုိတာ ေစာေစာ ေျပာခဲ့သလုိ ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္စားျပဳထားတဲ့ ရုပ္ထုျဖစ္သည္၊ အာရုံျပဳလြယ္ႏုိင္ရန္၊ ဂုဏ္ေက်းဇူးတရားေတြကို အာရုံျပဳလြယ္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္ ရုပ္ထုေရွ႕မွာ အရုိေသေပးၾကသည္၊ ရွိခုိးၾကသည္၊ ထုိသုိ႔အရုိေသေပးျခင္း ရွိခုိးျခင္းသည္ အုတ္ပုံ သစ္သား ေက်ာက္ စသည့္ ရုပ္ထုမ်ားကို မဟုတ္၊ သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္ဗုဒၶ၏ ေက်းဇူးတရားနဲ႔ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို အရုိေသေပးျခင္းသာ ျဖစ္သည္၊ ရွိခုိးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။

ဘာေတြ ဆုေတာင္းၾကသနည္း
ဆုေတာင္းျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ျပီး စာေရးသူ၏ဆုိက္ထဲ့က ပုိ႔စ္မ်ားစြာထဲမွာ မၾကာမၾကာ ထည့္ေရးဖူးသည္။ လူေတြက အေၾကာက္တရား တခုခုနဲ႕ ၾကံဳလာတဲ့အခါ သုိ႔မဟုတ္ တစ္ခုခုကို ရခ်င္တဲ့အခါေတြမွာ သူတုိ႔ကုိးကြယ္ရာ ရုပ္ထုေရွ႕ေမွာက္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သစ္ပင္ၾကီးေတြေအာက္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ နတ္ကြန္းေတြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေတာင္းပန္ၾကသည္၊ ေတာင္းဆုိၾကသည္။ ထုိရုပ္ထု သုိ႔မဟုတ္ ေတာေတာင္ သစ္ပင္၊ နတ္ကြန္းေတြမွာ သူတုိ႔ေတာင္းတာကို ေပးႏုိင္သူ တန္ခုိးရွင္တစ္ေယာက္ ရွိေနမည္ဟု ယုံၾကည္ထားၾကသည္။ မိမိဘ၀ကို ထုိ တန္ခုိးရွင္ထံမွာပဲ လုံး၀ အားကိုးေနၾကသျဖင့္ မိမိရဲ့ အစြမ္းအစ သတၱိ၊ ဗ်တၱိတုိ႔သည္ အသုံးမ၀င္ဘဲ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။

ျမတ္ဗုဒၶကေတာ့ ထုိကဲ့သုိ႔ သူတပါးကို အားကိုးတာ မၾကိဳက္၊ ကုိယ့္ရဲ့ ကံ ဥာဏ္ ၀ီရိယ ကုိပဲ အားကုိးဖုိ႔ပဲ ေျပာသည္၊ (အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နာေထာ)။ ကုိယ့္ဘ၀ရဲ့ အနိမ့္အျမင့္ က်ရႈံးျခင္းႏွင့္ ေအာင္ျမင္ျခင္းေတြကို ဘယ္ဘုရား ဘယ္တံခုိးရွင္ေတြကမွ ဖန္တီးေပးသည္မဟုတ္ ကုိယ့္ရဲ့ ကံ ဥာဏ္ ၀ီရိယ ကပဲ ဖန္တီးေပးသည္ (ကမၼံ သေတၱ ၀ိဘဇၨတိ ယဒိဒံ ဟီနပၸဏီတတာ)။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြေကာ ဆုမေတာင္းၾကဘူးလား? ဘုရားေရွ႕မွာ ဘယ္လုိဆုေတာင္းၾကသလဲ? ဆုိေတာ့၊ ဆုေတာင္းၾကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ အထက္က ျပဆုိထားသလုိ တျခားဘာသာေတြရဲ့ ဆုေတာင္မ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ လုံး၀မတူ၊ ဘုရားရွင္ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ ေရွ႕မွာ ဒူးေလးတုတ္ျပီး အရုိအေသ ထုိင္ၾကသည္၊ ျပီးေတာ့ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြကို အာရုံျပဳျပီး ရွိခုိးၾကသည္။ ျပီးေတာ့မွ ကုိယ္ျပဳခဲ့တဲ့ေကာင္းမႈေတြေၾကာင့္ ကုိယ္ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵကို ရင္ထဲမထားဘဲ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကသည္။ ဒါကိုပဲ ဆုေတာင္းသည္ဟု ေခၚသည္၊ ကုိယ္လုပ္ထားတဲ့ ေကာင္းမႈရဲ့ အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆုိျခင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္။ ဘာမွ မလုပ္ဘဲ အခြင့္ေရးကို ေတာင္းဆုိေနသည္မဟုတ္၊ ဘုရားေရွ႕မွာပဲ ဆုေတာင္းသည္ဆုိသည္မွာလဲ ေလာကမွာ လူအမ်ားစုက မိမိ အေလးထားရဆုံးပုဂၢိဳလ္ေရွ႕မွာ ေတာင္းဆုိၾကျခင္းသည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ မိမိကုိယ္ကုိ အားကုိးျခင္း၊ ကုိယ္လုပ္ခဲ့တဲ့အခြင့္ေရးအေပၚမွာ ဆႏၵျပဳျခင္းတုိ႕သည္ ျမတ္ဗုဒၶအလုိက် ဆုေတာင္းျခင္းျဖစ္သည္။

ေနာက္တစ္ခုက ဘုရားပုထိုးမ်ားႏွင့္မွတ္ဖြယ္ကိုလဲ ေတာင္ျမိဳ႕မဟာဂႏၶာဆရာေတာ္ၾကီးက သူ၏ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္ စာအုပ္တြင္ “ဘုရား-ပုထုိးဟူေသာ အသုံးအႏႈန္းကုိ ယုိးဒယားမွ ကူးစက္လာေသာ အသုံးဟု ႀကံၾက၏။ ယုိးဒယားလူမ်ိဳးမ်ားက ဆင္းတုေစတီေတာ္မ်ားကုိ စာေရးေသာအခါ “ဝရား=ဗုေဒၶါ”ဟု ေရး၍ စာဖတ္ေသာအခါ “ဖရား=ဗုတ္ထုိး”ဟု အသံထြက္၏။ ထုိအသံထြက္ကုိလုိက္၍ ျမန္မာတုိ႔က “ဘုရား=ပုထုိး”ဟု ေရးဟန္တူ၏။ ထုိယုိးဒယား အသုံးျဖစ္ေသာ “ဝရား=ဗုေဒၶါ” စကား၌လည္း ဝရ-ျမတ္ေသာ၊ ဗုေဒၶါ-ဘုရား၊ ျမတ္ေသာဘုရား၊ ျမတ္စြာဘုရားဟု ဆုိလုိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ဝရ၊ ဗရား၊ ဘုရား” ဤသုံးမ်ိဳးသည္ ပါဠိ၊ ယုိးဒယား၊ ျမန္မာ အသုံးအျဖစ္ ကဲြျပားေသာ္လည္း “ဘုရားရွင္”ဟူေသာ အနက္အားျဖင့္ တူမွ်သည္ဟု မွတ္ပါ။” ဟု ျပဆုိထားသည္။

ထုိဘုရား ပုထိုးေတာ္အတြင္း ဘုရားဆင္းတုေတာ္မ်ား (ဥဒၵိႆေစတီ) ဘုရားရွင္ဓာတ္ေတာ္မ်ား (ဓာတုေစတီ)၊ ေၾကးျပားျဖင့္ ထြင္းထားေသာ ဘုရားရွင္၏ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား၊ (ဓမၼေစတီ)ႏွင့္ ဘုရားရွင္အသုံးအဆာင္မ်ားကို ထည့္သြင္းျပီး ပူေဇာ္ၾကသည္။ ဘုရားရွင္အဆက္ဆက္မွာေရာ ယေန႔ေခတ္မွာပါ ေစတီေတာ္ကို အျမတ္ဆုံးေရႊေငြ ရတနာမ်ားျဖင့္ ပူေဇာ္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ေလာကမွာ အထြဋ္ျမတ္ျဖစ္ေသာ ျမတ္ဗုဒၶကုိ ေလာကတြင္ အျမတ္ဆုံးဟု ယူဆရေသာ ေရႊေငြ ေက်ာက္တန္ ပတၱျမားတုိ႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ၾကသည္၊ ထုိသုိ႔ ပူေဇာ္ၾကျခင္း လူတုိ႔၏ သဒၶါတရားျဖစ္သည္။ သဒၶါ ေစတနာ အနဲအမ်ားအားေလွ်ာ္စြာ အက်ိဳးေက်းဇူးရွိသည္။ ဘုရား၊ ဆင္းတုေတာ္၊ ေစတီေတာ္မ်ားက မရွိ မျဖစ္ေတာ့မဟုတ္၊ အထက္မွာ ျပထားသလုိ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္ကုိ စိတ္ထဲမွာ ပုိ၍ျမင္သာထင္သာေအာင္ ျပဳလုပ္၍ ကုိးကြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေစတီ၊ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားကို သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္အျဖစ္နဲ႔ ပူေဇာ္ျခင္းသည္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္းကို ပူေဇာ္ျခင္းနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ်ျဖစ္သည္၊ (သေမ စိေတၱ သမံ ဖလံ)။ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားကို အေနကဇာတင္ျခင္းနဲ႔စပ္လ်ဥ္းျပီး စာေရးသူ၏ဆုိက္တြင္ ၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။

ေစတီရုပ္ပြားေတာ္မ်ားႏွင့္ ေနရာ
ေစတီ ရုပ္ပြားေတာ္ ဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ေလာကအျမတ္ဆုံးဗုဒၶကုိ ကုိယ္စားျပဳထားသျဖင့္ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ထားသင့္သည္၊ မြန္ျမတ္ေသာပုဂၢိဳလ္အေပၚ မြန္ျမတ္ေသာစိတ္ ထားသင့္သည္။ စိတ္ထားအေပၚမွာ အေျခခံျပီး အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ျဖစ္တတ္သည္။ ေကာင္းတဲ့စိတ္ မြန္ျမတ္တဲ့စိတ္ထားရင္ ေကာင္းတဲ့အက်ိဳးေပးမည္။ တခါက စုေပါင္းကုသုိလ္အေနနဲ႔ ကႆပျမတ္စြာဘုရားေစတီေတာ္ တည္ၾကသည္၊ ေရႊသကၤန္းကပ္ရန္ အက်ိဳးေဆာင္အလွဴခံပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေရႊပန္းတိမ္သည္ထံ ေရာက္လာၾကသည္၊ ထုိအခ်ိန္ မယားျဖစ္သူနဲ႔ ရန္ျဖစ္ေနေသာ ေရႊပန္းတိမ္သည္က “မင္းတုိ႔ဆရာ ဘုရား ေရထဲကုိသာ ေမွ်ာပစ္လုိက္ကြာ” ဟု စိတ္ဆုိးမာန္ဆုိးနဲ႔ ေျပာမိတဲ့ ၀စီအကုသုိလ္ကံေၾကာင့္ (၇) ဘ၀ ေရအေမ်ာခံရသည္။ နိမ့္က်တဲ့စိတ္ထားျဖင့္ ရုပ္ပြားဆင္တုေတာ္ကုိ ျပစ္မွားမိခဲ့တဲ့ အကုသိုလ္ကံသည္ ဤမွ် တန္ျပန္ခံရတတ္သည္။ ၀စီကံသည္ပင္ ဤမွ်ေလာက္ အက်ိဳးေပးေနလွ်င္ ကုိယ္ထိလက္ေရာက္က်ဴးလြန္လွ်င္ မေတြး၀ံ့စရာ။ ေမးျမန္းသူ ေနာင္ေနာင္ရဲ႕ “တပည့္ေတာ္တုိ႔ရြာမွာရွိတဲ့ ဘုရား၀င္းထဲက ေစတီေတာ္ေတြနဲ႔ ဆင္းတုေတာ္ေတြကုိ စစ္အတြင္းတုန္းက တပ္ဆုတ္ရင္း ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတဲ့ ဂ်ပန္စစ္သားေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာကေတာ့ မေတြးရဲစရာပါ ဘုန္းဘုန္းရယ္။” ဆုိတဲ့ ခံစားခ်က္ကလဲ စဥ္းစားစရာပင္ ျဖစ္သည္။ ဘယ္ဘာသာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ့္ဘာသာ ကုိယ့္ရုပ္ထု ဆင္းတုေတာ္မ်ားကို အျမတ္တႏုိးထားသလုိ သူတပါးအျမတ္တႏုိးထားတဲ့ ရုပ္ထု ဆင္းတုေတာ္ေတြကိုလဲ တန္ဖုိးထားသင့္သည္၊ တန္ဖုိးမထားႏုိင္၊ မျမတ္ႏုိးႏုိင္ရင္ေတာင္ မျပစ္မွားသင့္၊ မဖ်က္ဆီးသင့္။

“တပည့္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ေတြကုိ ႏုိင္ငံျခားက အႏိွပ္ခန္း၊ ကလပ္ေတြမွာ လပ္ကီးေကာင္းတယ္ဆုိၿပီး ထားတာေတြကုိ ဇာတ္ကားေတြတစ္ခ်ိဳ႕မွာ ေတြ႕ရလုိ႔ပါဘုရား၊” ဟု ဒကာ ေနာင္ေနာင္ေျပာသလုိပါပဲ လြန္ခဲ့ ၂ ႏွစ္၀န္းက်င္ေလာက္က သီတဂူဆရာေတာ္ၾကီး နီေပါႏုိင္ငံ ခတၱမႏၵဳျမိဳရွိ ဟုိတယ္တစ္ခုမွာ တည္းခုိသည္၊ နီေပါႏုိင္ငံသည္ ျမတ္ဗုဒၶဖြားျမင္ရာ ေဒသျဖစ္သည္၊ ထုိေဒသရွိလူေတြကလဲ သူတုိ႔ကိုသူတုိ႔ သကၠမ်ိဳး သာကီမ်ိဳး (ဘုရားအမ်ိဳး)ဟု ဂုဏ္ယူ၀ံ့ၾကြားစြာေျပာေနၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိျမိဳ႕ရွိ ဟုိတယ္ၾကီးတစ္ခုရဲ့ အ၀င္ေပါက္ ေလွခါးရင္းမွာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ကို ဟုိတယ္ရဲ့ အလွတန္ဆာတစ္ခုအေနနဲ႕ ထားသည္။ သီတဂူဆရာေတာ္က ဟုိတယ္မန္ေနဂ်ာကို ေခၚျပီး ဒီလုိ မထားသင့္ေၾကာင္း ေျပာျပေတာ့မွ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းေပးသည္။ အလားတူ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္ေသာ ႏုိင္ငံေတြမွာ အိမ္၏အလွတစ္ခုအေနနဲ႔ ဗုဒၶ၏ဦးေခါင္းပုိင္းပုံ၊ တစ္ကုိယ္လုံးပုံ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အိမ္၏ဧည့္ခန္းမွာ ထားၾကသည္၊ ပုိဆုိးသည္က ႏုိတ္ကလာပ္ေတြမွာပဲ ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔ရဲ့စိတ္ဘယ္လုိ ဘယ္ပုံရွိေနသည္ကိုေတာ့ စာေရးသူတုိ႔ မခန္႔မွန္းႏုိင္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို မေက်နပ္၍ေသာ္၎၊ တစ္ဖက္ဘာသာကို ေစာ္ကားလုိ တုိက္ခုိက္လုိ၍ေသာ္၎ ျပဳမူဆက္ဆံရင္ေတာ့ အလြန္႔လြန္ကို အျပစ္ၾကီးသည္။ အျမတ္တႏုိးအေနနဲ႔ ထားရင္ေတာ့ အျပစ္က မရွိႏုိင္၊ မိမိစိတ္ဘယ္လုိ သေဘာထားသည္ အေပၚမွာ ပုိ၍အေရးၾကီးသည္။

ေနာက္တစ္ခုက “ေစတီ သုိ႔မဟုတ္ ရုပ္ထု ပ်တ္စီးသြားေသာ္ ကုိးကြယ္ထုိက္သလား” ဆုိတာကေတာ့ ရွင္းပါသည္။ ကုိးကြယ္၊ အေလးထားဆုိသည္မွာ ရုပ္ထုကို မဟုတ္ ဂုဏ္ႏွင့္ေက်းဇူးတရားျဖစ္ရကား ကုိယ့္စိတ္က ကုိးကြယ္ျခင္း မကိုးကြယ္ျခင္း အေလးထား မထားျခင္းအေပၚမူတည္ပါသည္၊ ရုပ္ထု ပ်က္စီးျခင္းမပ်က္စီးျခင္းက အဓိကမဟုတ္ပါ။ တခါက လယ္သမားတစ္ေယာက္ အု႒္ပုံအပ်က္အစီးကို ရွိခုိးေနသည္ကို ျမင္၍ ဘုရားက သာဓုေခၚဖူးသည္။ အေၾကာင္းက ထုိလယ္သမားသည္ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္ကထဲက ဒီအု႒္ပုံကို ဘုရားရွင္၏ကုိယ္ပြားအျဖစ္ ေစတီအေနနဲ႔ ကုိးကြယ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆကာ ရွိခုိးျခင္းျဖစ္သည္။ သူ၏စိတ္ထဲတြင္ အပ်က္အစီးဆုိေပမဲ့ ေစတီဟု ႏွလုံးသြင္းထားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေရးၾကီးသည္မွာ စိတ္၊ ရုပ္ထုပ်က္စီးျခင္း မပ်က္စီးျခင္းက ပဓာနမဟုတ္။

(သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္ (စစ္ကိုင္း) ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ ခမ္းမေဆာင္ ေထာင့္ေလးေထာင့္တြင္ ပူေဇာ္ထားေသာ ျမတ္ဗုဒၶ-မဟာေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္)

ကုိးကြယ္သူမရွိတာနဲ႔ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား အလုိအေလ်ာက္ ဥဒၵိႆေစတီအျဖစ္မွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားလားဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတာ့ကား ေစာေစာကေျပာသလုိ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားက အေရးမၾကီး၊ ကုိးကြယ္သူ၏ စိတ္ကသာ အေရးၾကီးသည္။ သာသနာကြယ္သည္ ဆုိသည္မွာ ဘုရားအဆုံးအမေတြ ကြယ္ေပ်ာက္သြားလုိ႔မဟုတ္၊ ဘုရားအဆုံးအမကို လုိက္နာမည့္သူေတြ ကြယ္ေပ်ာက္သြားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဘုရားအဆုံးအမေတြသည္ ဘယ္ေတာ့မွ မေပ်ာက္ပ်က္ဘဲ ကမၻာတည္သေရြ႕ တည္ရွိေနမွာျဖစ္သည္။ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားက ဥဒၵိႆေစတီအျဖစ္မွ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမည္ မဟုတ္၊ ကုိးကြယ္မည့္သူသာ ေပ်ာက္ဆုံးသြားႏုိင္သည္။ ဘုရားရွင္၏ဓာတ္ေမႊေတာ္မ်ားသည္ ကုိးကြယ္မည့္သူမရွိေသာအခါ အလုိအေလ်ာက္ ေတေဇာဓာတ္မီးေလာင္ျပီး ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္ဟု စာေပမွာေတြ႕ရသည္။

က်မ္းကုိးမ်ား-
၁။ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ (ဒီဃနိကာယ္)၊ ၂။ စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္ (မဇၥ်ိမနိကာယ္) ၃။ ဓမၼပဒ (ခုဒၵကနိကာယ္) ၄။ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္ (အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ) ၅။ သီတဂူဆရာေတာ္ တရားေတာ္။

ဒကာေနာင္ေနာင္ေရ--ဤမွ်ေလာက္ဆုိရင္ ဒကာ သိခ်င္တာေတြ ငုံမိ ျခံဳမိသြားမည္ထင္ပါသည္၊ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါသည္။

ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ပါေစ
သီတဂူစတား
၁၀-၈-၂၀၁၂

++++++++

ေနာင္ေနာင္၏ အေမး
(ဥဒၵိႆ ေစတီေတာ္အေၾကာင္း )

ဒီတစ္ခါတပည့္ေတာ္ ေတြးမိတာက ဥဒၵိႆေစတီ (ရည္စူးၿပီးကုိးကြယ္ပူေဇာ္ရာ)နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္ရြာျပန္တုန္းက ရြာမွာရွိတဲ့ေစတီပ်က္၊ ဆင္းတုေတာ္ပ်က္ေတြ ေတြ႔ခဲ့ရတာနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး အေတြးရလာလုိ႔ပါဘုရား....

ပထမဆံုး တပည့္ေတာ္သိခ်င္တာက ဥဒၵိႆေစတီရဲ႕ မရွိမျဖစ္ရွိကုိရွိရမယ္ဆုိတဲ့ အဂါၤရပ္ေတြ ရွိမရွိကုိပါဘုရား (တပည့္ေတာ္တုိ႔ရြာဘက္မွာ တစ္ခ်ိဳ႕ေတာထဲ ေတာင္္ထဲ အလုပ္လုပ္သြားရင္း ေတာထဲမွာ ေပါက္ေနတဲ့ မိႈေျခာက္က ဘုရားပံုနဲ႔တူတယ္ဆုိၿပီး အိမ္ယူထားၿပီး ဘုရားစင္ေပၚ တင္ထားတာေတြ ေတြ႔ဘူးလုိ႔ပါဘုရား။...

ဒီဟားခါးမွာေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ သူငယ္ခ်င္းေတြက ေမးၾကတယ္ဘုရား။ သူငယ္ခ်င္းတုိ႔က ရုပ္တုေတြ ကိုယ့္ဟာကုိယ္ထုလုပ္ၾကၿပီး ဘုရားဆုိၿပီး ကုိးကြယ္ၾကတာလားတဲ့။ တပည့္ေတာ္လည္း သူတုိ႔နားလည္ေအာင္ ..
ငါတုိ႔ရုပ္တုကုိးကြယ္တယ္ဆုိတာ မင္းတုိ႔ဘုရားေက်ာင္းမွာ လက္၀ါးကပ္တုိင္ ကုိထားၿပီး ဘုရားသခင္ကုိ အာရံုၿပဳဆုေတာင္းသလုိသေဘာပါ။ ၾကားခံပစၥည္းထားတာပါလုိ႔ပဲ... ရွင္းျပလုိက္တယ္ဘုရား)

ဒုတိယက ဥဒၵိႆေစတီ ျဖစ္ေျမာက္ေၾကာင္း အလုပ္ပါဘုရား။ ဆင္းတုေတာ္(ေၾကး၊ ေရြ၊ ေငြ၊ ေက်ာက္စိမ္း၊ သစ္သား) ျဖစ္ေစ၊ ေျမစုိက္ေစတီ ကုိျဖစ္ေစ ကုိးကြယ္ရာ ဥဒၵိႆေစတီျဖစ္ေစရန္အတြက္ ကုိးကြယ္လုိသူရဲ႕ သဒၶါတရားေစတနာသည္ အဓိကက်ပါသလား (သုိ႔) အေနကဇာတင္ျခင္းသည္ အဓိကက်ပါသလား ဘုရား။ (ဒီေနရာမွာ တပည့္ေတာ္ ဒီလုိေမးရျခင္းက အေၾကာင္းရွိပါတယ္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ေတြကုိ ႏုိင္ငံျခားက အႏိွပ္ခန္း၊ ကလပ္ေတြမွာ လပ္ကီးေကာင္းတယ္ဆုိၿပီး ထားတာေတြကုိ ဇာတ္ကားေတြတစ္ခ်ိဳ႕မွာ ေတြ႕ရလုိ႔ပါဘုရား၊ တစ္ခါတုန္းကဆုိ လူမည္း Hip Hop အဆုိေတာ္(အိုက္ကြန္) ဆုိတဲ့သူက သူအိမ့္ ေလွကားရင္းမွာေတာင္ ထားတယ္ဘုရား။
ဆင္းတုေတာ္ေရွ႕မွာရွိတဲ့ ေရကန္ထဲမွာေတာင္ ေကာင္မေလးေတြတစ္သုိက္နဲ႔ ေရကူးေနတဲ့ပံုေတြ ဆုိက္တစ္ခုမွာ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ျပတာနဲ႔ ေတြ႔လုိက္ရေသးတယ္ဘုရား။)

တတိယအခ်က္က ဥဒိသေစတီအျဖစ္မွ ပ်က္ျပယ္ျခင္း အေၾကာင္းပါဘုရား။
(၁)ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္သူတုိ႔ ေသဆံုးသြားျခင္း၊ ထုိအရာကုိထားရစ္ခဲ့ၿပီးခရီးထြက္ျခင္း၊ အရပ္တစ္ပါးသုိ႔ ေျပာင္းေရြ႕သြားၾကျခင္းတုိ႔ကုိ လုပ္လ်င္ ထုိအရာသည္ဥဒၵိႆေစတီအျဖစ္မွ အလုိလုိ ပ်က္ျပယ္ပါသလားဘုရား။

(၂)ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရာ ထုိအရာတုိ႔ ပ်က္စီး ေပ်ာက္ပ်က္သြားလွ်င္လည္း ဥဒၵိႆေစတီအျဖစ္မွ ပ်က္ပ်က္ပါသလား၊ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူေတြ စြန္႔ခြါသြားၿပီးက်န္ရစ္ေနတဲ့ ဥဒၵိႆေစတီေတာ္ေတြဟာ
ထုိေစတီအျဖစ္ကေန ပ်က္ပ်ယ္ျခင္း မရွိဘူးဆုိရင္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ရြာမွာရွိတဲ့ ဘုရား၀င္းထဲက ေစတီေတာ္ေတြနဲ႔ ဆင္းတုေတာ္ေတြကုိ စစ္အတြင္းတုန္းက တပ္ဆုတ္ရင္း ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတဲ့ ဂ်ပန္စစ္သားေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာကေတာ့ မေတြးရဲစရာပါ ဘုန္းဘုန္းရယ္။ (တစ္ခ်ိဳ႕ဆင္းတု ေတာ္ေတြကုိ ဦးေခါင္းေတာ္ျဖတ္၊ တစ္ခ်ိဳ႕ကုိ လက္ေတာ္၊ ေျခေတာ္၊ အစံုပါပဲဘုရား။ ေစတီေတာ္ေတြလည္း ငုတ္တုိေတြ ပါ။) ကုိးကြယ္ ဆည္းကပ္သူရွိေနစဥ္သာ ဥဒၵိႆေစတီအျဖစ္နဲ႔ရွိၿပီး ထုိသူကမရိွေတာ့၊ စြန္႔လြတ္သြားတဲ့အခါ ထုိအရာေတြဟာ မူရင္းအရည္ အေသြးအတုိင္း သစ္သားဆင္းတုေတာ္က သာမန္သစ္သားအျဖစ္၊ ေစတီေတာ္က သာမန္အုတ္ပံု၊ေျမပံုအျဖစ္၊ ေၾကးဆင္းတုေတာ္က ရုိးရုိးေၾကးတံုးအျဖစ္) ျပန္ျဖစ္သြားရင္ေတာ့ အေထြအထူးေျပာစရာေတာ့ မရွိဘူးေပါ့ဘုရား။
ဒီေလာက္ပါပဲဘုရား၊ အဲဒီေတာ့ တပည့္ေတာ္ေျပာတဲ့သံုးခ်က္ကုိ အရွင္ဘုရားအားလပ္တဲ့ အခ်ိန္က်မွသာ ရွင္းျပေပးပါဘုရား။ ေျဖးေျဖးပါဘုရား။ တအားႀကီး အေရးမႀကီးပါဘူးဘုရား။ (တပည့္ေတာ္လည္း ကုိယ့္အင္တာနက္ဆုိင္က ပိတ္လုိက္ၿပီဆုိေတာ့ တျခားဆုိင္မွာ တကူးတက သြားမထုိင္ျဖစ္ေတာ့ဘူးဘုရား။ Onlineေပၚအေရာက္က်ဲၿပီဘုရား။)

အရွင္ဘုရား ဒီထက္မက သာသနာ့အက်ိဳးကုိ ထမ္းရြက္ႏုိင္ပါေစေၾကာင္း ဆုရည္လွ်က္ -

ေနာင္ေနာင္
ေခတၱ- ဟားခါး၊ ခ်င္းျပည္နယ္

Posted in: အေမး+အေျဖ